Dlaczego warto uczyć dzieci przez doświadczenia?

25-07-2025

Współczesna edukacja przedszkolna coraz częściej odchodzi od suchego przekazu wiedzy na rzecz nauki przez działanie. I słusznie! Dzieci uczą się najefektywniej, kiedy mogą dotknąć, spróbować, zobaczyć i przeżyć to, czego się uczą. Taki sposób nauczania, nazywany nauką przez doświadczenie, jest nie tylko skuteczniejszy, ale także naturalny dla młodego człowieka.

Ale dlaczego to działa? I dlaczego właśnie w wieku przedszkolnym jest to tak ważne?

DZIECI SĄ Z NATURY BADACZAMI

Już od najmłodszych lat dzieci mają w sobie ogromną ciekawość świata. Zadają pytania, eksperymentują z przedmiotami, sprawdzają, co się stanie, jeśli coś zrobią „inaczej”. To wrodzona potrzeba poznawcza. Jeśli stworzymy im odpowiednie warunki – bezpieczne, bogate w bodźce i dające swobodę działania – nauka stanie się dla nich przyjemnością.

NAUKA PRZEZ DOŚWIADCZENIE = NAUKA PRZEZ ZMYSŁY

W wieku przedszkolnym mózg dziecka rozwija się bardzo intensywnie. Uczenie się poprzez wszystkie zmysły – dotyk, wzrok, słuch, węch i smak – wzmacnia tworzenie połączeń nerwowych. Dziecko szybciej zapamiętuje i lepiej rozumie to, co widzi i robi, niż to, co tylko słyszy. Dlatego właśnie zabawy w przesypywanie ryżu, mieszanie kolorów czy obserwowanie rosnących roślin mają ogromną wartość edukacyjną.

OD TEORII DO PRAKTYKI

Kiedy dziecko samo zobaczy, że kolor niebieski i żółty dają zielony – zapamięta to lepiej niż z ilustracji. Kiedy samo posadzi nasionko i będzie je podlewać – zrozumie, skąd biorą się rośliny. A kiedy skonstruuje most z klocków i ten się zawali – dowie się więcej o równowadze i wytrzymałości niż z jakiegokolwiek tłumaczenia.

To właśnie jest myślenie przyczynowo-skutkowe, które rozwija się w trakcie działania.

UCZENIE PRZEZ DOŚWIADCZENIE BUDUJE TAKŻE KOMPETENCJE MIĘKKIE

To nie tylko wiedza! W czasie doświadczeń dzieci uczą się:

  • współpracy (działając w grupach),
  • komunikacji (wyrażania myśli i emocji),
  • cierpliwości (czekania na efekt np. w eksperymencie),
  • rozwiązywania problemów (gdy coś nie wyjdzie za pierwszym razem),
  • a także samodzielności i wiary we własne możliwości.

To umiejętności, które zaprocentują przez całe życie.

CO TO OZNACZA DLA NAS – NAUCZYCIELI I RODZICÓW?

Nie musimy być naukowcami ani budować laboratorium w przedszkolu. Wystarczy stworzyć dzieciom przestrzeń do odkrywania: dać im czas, materiały, inspiracje i pozwolić działać. Zadaniem dorosłego jest towarzyszenie, zadawanie pytań, inspirowanie i zachęcanie, nie narzucanie gotowych rozwiązań.

PODSUMOWANIE

Uczenie dzieci przez doświadczenia:

  • angażuje całe ciało i wszystkie zmysły,
  • buduje trwałą wiedzę i zrozumienie,
  • rozwija myślenie, kreatywność i kompetencje społeczne,
  • sprawia, że nauka staje się zabawą, a nie obowiązkiem.

Dlatego właśnie nauka przez działanie to najlepszy sposób na mądre, ciekawe i radosne dzieciństwo.