Lato z owadami

Lato pełne odkryć

Słońce, długie dni i ciepłe wieczory… lato to czas, kiedy świat przyrody ożywa na nowo i zaprasza do wspólnego odkrywania jego tajemnic. Dla dzieci w wieku przedszkolnym każdy spacer to potencjalna wyprawa w nieznane, a od Was zależy jak ten potencjał wykorzystacie. Dzisiaj proponujemy Wam abyście spojrzeli na otaczającą was przyrodę z perspektywy poszukiwaczy i odkrywców owadów.

Owady, choć często niedostrzegane przez nas dorosłych, są fascynującymi mieszkańcami świata przyrody. Są kolorowe, szybkie, sprytne i niezwykle ważne w naturze. A przede wszystkim są wszędzie więc są idealnym obiektem do wspólnego odkrywania. Spotkamy je pod liściem, na pniu drzewa, w kwiatowej rabatce, a nawet na balkonowej doniczce.

To właśnie latem dzieci mogą doświadczyć ich obecności w największym zróżnicowaniu. W tym artykule pokażemy, dlaczego lato to doskonały czas, by razem z dzieckiem zaprzyjaźnić się z owadami, poznać je bliżej i uczynić z nich bohaterów letnich wycieczek i zabaw. A jeśli chcecie uczynić tę przygodę jeszcze ciekawszą, to przygotowaliśmy dla Was specjalny „Owadzi Dziennik” z kolorowankami, zadaniami i łamigłówkami, na dni gdy pogoda nie sprzyja spacerom.

Dlaczego warto zainteresować dziecko owadami?

Dzieci są naturalnymi odkrywcami. Ich ciekawość świata nie zna granic, a owady idealnie wpisują się w tę potrzebę badania, dotykania i zadawania pytań. Obserwowanie małych stworzeń uczy uważności, skupienia i cierpliwości. Przedszkolak potrafi wpatrywać się w biedronkę przez długie minuty, komentując jej każdy ruch i zadając dziesiątki pytań: „Co ona je?”, „Gdzie idzie?”, „Dlaczego ma kropki?”

Ale to nie wszystko. Owady odgrywają ogromną rolę w naszym ekosystemie m.in: zapylają kwiaty, pomagają rozkładać martwą materię, są pokarmem dla innych zwierząt. Bez pszczół nie byłoby jabłek ani truskawek. Bez dżdżownic i chrząszczy rozkładających liście gleba nie byłaby żyzna. Biedronki pomagają ogrodnikom, zjadając szkodniki takie jak mszyce. Poprzez kontakt z owadami i nasze objaśnienia dziecko zaczyna rozumieć, jak złożony i powiązany jest świat przyrody. Uczy się, że nawet najmniejsza istota ma swoją rolę, że przyroda to nie dekoracja, ale żywy system, w którym wszystko ma znaczenie.

Zainteresowanie owadami to także doskonały punkt wyjścia do rozwijania umiejętności matematycznych i językowych. Liczenie kropek na biedronce, porównywanie długości czułków, opisywanie barw skrzydeł motyla, układanie historyjek na temat ich przygód. A wszystko to w atmosferze zabawy i wspólnej radości.

Gdzie szukać owadów?

Dla opiekunów dzieciaków dobra wiadomość jest taka, że nie trzeba jechać do rezerwatu przyrody ani w dalekie podróże, by rozpocząć przygodę z owadami. Wystarczy rozejrzeć się wokół. Ogród przed domem, skraj parku, łąka za przedszkolem, a nawet doniczki na balkonie, to wszystko potencjalne siedliska tych niezwykłych stworzeń. Pod kamieniem możemy spotkać skolopendrę, wśród trawy konika polnego, a na kwiatach trzmiela czy motyla rusałkę.

Warto zabrać ze sobą lupę, słoiczek z otworami w przykrywce lub szkicownik. Dzieci mogą mieć własne „przyrodnicze pudełko”, w którym będą trzymać pamiątki: piórko, kawałek kory, pustą poczwarkę.

Pamiętajmy jednak, by obserwować owady z szacunkiem i nie zabierać ich z naturalnego środowiska na długo. Jeśli dziecko chce przyjrzeć się biedronce czy pasikonikowi z bliska, zróbcie to razem i delikatnie, a potem wypuśćcie go tam, gdzie go znaleźliście. Niektóre owady, np. ważki, są bardzo wrażliwe i mogą zostać uszkodzone nawet przy ostrożnym dotyku warto więc obserwować je bez dotykania.

Jakie owady można spotkać latem?

Na przełomie lipca i sierpnia natura oferuje nam prawdziwy festiwal owadzich barw i kształtów. Na liściach roślin odpoczywają biedronki, niektóre z siedmioma kropkami, inne z dwoma lub czternastoma. W powietrzu wirują motyle… barwne rusałki, cytrynki czy majestatyczny paź królowej. Na kwiatach pracują pszczoły miodne i puszyste trzmiele, a po ziemi biegną mrówki w niekończących się kolumnach.

Czasem można spotkać również niebieskie ważki szybujące nad wodą, a na łąkach koniki polne, które zdradzają swoją obecność głośnym cykaniem. Dla dzieci każda z tych istot może być bohaterem dnia „motyl, który wygląda jak tęcza”, „mrówka niosąca ogromny liść” czy „biedronka, która łaskotając chodziła po rękę”.

Zabawy i aktywności z owadami

Wspólne obserwacje to dopiero początek. Owady mogą być tematem wielu kreatywnych zabaw. Dzieci uwielbiają wcielać się w role możecie więc pobawić się w „pszczołę i kwiatek”, gdzie dziecko musi odnaleźć jak najwięcej „kwiatków” (np. kolorowych przedmiotów) do wypicia nektaru. Inną wersją jest „trzmielowa sztafeta”, gdzie dzieci przenoszą kolorowe „pyłki” z jednego miejsca do drugiego, ćwicząc przy tym koordynację i spostrzegawczość.

Zabawa w „owadziego detektywa” polega na odnajdywaniu konkretnych owadów podczas spaceru i rysowaniu ich później w domu. Można też stworzyć „owadzią mapę”. Wystarczy kartka papieru, na której zaznaczycie, gdzie spotkaliście danego owada i co robił w danym momencie. Dla starszych przedszkolaków możecie dodać element czasu i pogody, to świetne wprowadzenie do nauki obserwacji przyrodniczej.

A jeśli pogoda nie dopisuje w domu można urządzić „owadzi teatrzyk” z wyciętymi z papieru postaciami albo zatańczyć „taniec pszczół”, naśladując sposób, w jaki pszczoły przekazują sobie informacje o lokalizacji kwiatów. Takie zabawy to nie tylko ruch i śmiech, to również przemycona edukacja.

Owadzi dziennik

Aby jeszcze bardziej zaangażować dzieci w letnie poznawanie owadów (nawet w deszczowe dni), przygotowaliśmy specjalny „Owadzi dziennik”. To zestaw kolorowanek, labiryntów, zadań logicznych i matematycznych z motywem owadów.

Dzieci będą mogły policzyć owady, pomóc pszczołom przejść labirynty, pokolorować motyla według numerów czy narysować szlaczki pozostawione przez owady.

Pobierz owadzi dziennik i wydruku >>>

Możecie też zachęcić dzieci, żeby stworzyły swój pierwszy „przyrodniczy pamiętnik”, który wspólnie będziecie uzupełniali po powrocie z każdego spaceru.

Bezpieczeństwo i szacunek dla natury

Podczas wspólnych wypraw warto pamiętać o zasadach bezpieczeństwa. Nie wszystkie owady lubią kontakt z człowiekiem np. osa czy pszczoła mogą użądlić, jeśli poczują się zagrożone. Dlatego uczmy dzieci obserwować, ale nie dotykać wszystkiego. Warto też przypominać, że nie należy rozkopywać mrowisk, łapać pająków w ręce czy wrzucać owadów do wody.

Niezwykle ważne jest budowanie szacunku do każdej żywej istoty już od najmłodszych lat życia dziecka. Owady nie są „brudne” czy „straszne” mają swoje miejsce w przyrodzie i swoją ważną rolę. Uczmy dzieci, że biedronki, pająki, mrówki czy ćmy zasługują na życie tak samo jak ptaki czy koty. Taka postawa empatii i delikatności zostaje z dziećmi na całe życie.

Małe owady – wielkie odkrycia

Świat owadów jest bliżej, niż nam się wydaje wystarczy pochylić się nad trawnikiem, zajrzeć pod liść, zatrzymać się na chwilę podczas spaceru. Lato to najlepszy moment, by rozpocząć tę małą-wielką przygodę razem z dzieckiem.

Wspólne poznawanie przyrody zbliża, buduje więź i daje dzieciom poczucie, że świat jest fascynującym miejscem pełnym tajemnic. Owady są tylko jednym z wielu tematów, które możecie razem zgłębiać, ale to właśnie one są najłatwiej dostępne i najbardziej różnorodne. Wasze wspólne spacery i odkrywanie świata przyrody to doskonały sposób na zarażenie dzieci pasją do nauki biologii.  

A jeśli temat owadów wciągnie Was na dobre, to polecamy Wam fachową literaturę dedykowaną odkrywaniu świata owadów przez dzieci:

• Świat robali - Emily Kington, Dusan Lakicevic
• Jaki to owad? Atlas dla dzieci - Jacek Twardowski, Kamila Twardowska
• Wielka księga robali - Zommer Yuval
• Nie tylko ROBALE. Mrówki, ślimaki, patyczaki i inne niesamowite zwierzaki - Matt Robertson
• Robale. Owady i inne małe stworzenia - Catherine Brereton
• Gabinet owadów (i innych małych stworzeń) - Barbara Taylor
• Wszystko, co chcesz wiedzieć o owadach i innych bezkręgowcach - Nick Crumpton
• O owadach i pająkach - Artur Sawicki
• Ile kropek ma biedronka? Wiem wszystko o owadach - Polly Cheeseman
• Owady i Inne Małe Zwierzęta Młodzi Przyrodnicy - Emily Bone
• Owadziarium, czyli geniusz owadów - Krzysztof Pabis
• Owady od A do Z - Jules Howard
• OWADY I PAJĘCZAKI przewodnik pop-up - Ben Hoare
• Insektarium. Muzeum Owadów - Dave Goulson

Bardzo polecamy także "Zestaw naukowy Im a Genius Nauka w domu - Owady". Jest to "seria z eksperymentami naukowymi, która pozwala dzieciom stawiać pierwsze kroki w świecie nauki. Dzięki ekscytującym zestawom doświadczalnym młodzi naukowcy rozwijają kompetencje logicznego myślenia i chętnie eksplorują i zgłębiają różnorodne obszary wiedzy przez zabawę! Zestaw naukowy, dzięki któremu dziecko pozna i przebada świat owadów! W środku znajduje się wiele przydatnych narzędzi oraz pojemnik z lupą, która pozwoli dokładniej obserwować te małe zwierzątka. Dzięki zestawowi kart, dziecko odtworzy ”mozaikowe” widzenie muchy, odgłos trzepotania skrzydeł owadów, pozna techniki wabienia motyli i wiele, wiele więcej!".