Dlaczego pierwsze dni w przedszkolu są dla dzieci tak stresujące?

Pierwsze dni w przedszkolu to wyjątkowy czas, pełen emocji zarówno dla dzieci, jak i dla ich rodziców. Wielu rodziców zauważa, że ich pociechy odczuwają silny stres, a niektóre maluchy wręcz nie chcą zostać w nowym miejscu. Dlaczego tak się dzieje? Czy wszystkie dzieci reagują tak samo? Jak rodzice i nauczyciele mogą pomóc im w przejściu przez ten trudny okres? Oto odpowiedzi na te pytania.

Dlaczego dzieci odczuwają stres w pierwszych dniach przedszkola?

1. Lęk przed nieznanym

Dla wielu dzieci przedszkole to pierwsze miejsce, w którym spędzają czas bez obecności rodziców. Maluchy, które dotąd przebywały głównie w domu, w gronie rodziny, nagle trafiają do zupełnie obcego środowiska, pełnego nowych twarzy i nieznanych zasad. Brak poczucia bezpieczeństwa i przewidywalności może wywoływać stres.

2. Oddzielenie od rodziców 

Dzieci są silnie przywiązane do swoich rodziców i czują się bezpiecznie w ich obecności. Rozłąka, nawet na krótki czas, może wywoływać uczucie niepokoju. Dzieci często obawiają się, że rodzice nie wrócą lub zapomną o nich, co pogłębia ich stres.

3. Zmiana rutyny 

Przedszkole wprowadza nową rutynę dnia: stałe godziny posiłków, zabaw, odpoczynku. Dzieci, które są przyzwyczajone do pewnego rytmu dnia w domu, mogą mieć trudności z przystosowaniem się do nowych zasad i harmonogramu. Taka zmiana może być dla nich stresująca, zwłaszcza jeśli wymaga od nich nowych umiejętności, takich jak samodzielne jedzenie czy korzystanie z toalety.

4. Obecność innych dzieci 

Niektóre dzieci po raz pierwszy spotykają się z grupą rówieśników, co może być dla nich trudne. W przedszkolu muszą nauczyć się dzielić zabawkami, czekać na swoją kolej, a także nawiązywać pierwsze przyjaźnie. Dla dzieci, które są bardziej nieśmiałe lub mają trudności w kontaktach z innymi, to także może być źródłem stresu.

Czy wszystkie dzieci reagują tak samo?

Nie wszystkie dzieci przeżywają pierwsze dni w przedszkolu w ten sam sposób. Reakcja na nowe doświadczenie zależy od wielu czynników takich jak np.:

• Osobowość dziecka -  dzieci bardziej otwarte, towarzyskie i ciekawe świata mogą szybciej przystosować się do nowego środowiska. Z kolei maluchy o bardziej wrażliwej naturze, które wolą spokój i przewidywalność, mogą odczuwać większy stres i potrzebować więcej czasu na adaptację.
• Dotychczasowe doświadczenia - dzieci, które wcześniej uczęszczały do żłobka, miały rodzeństwo lub częściej przebywały w gronie innych dzieci, mogą łatwiej zaakceptować nową sytuację. Natomiast te, które spędzały większość czasu w domu z jednym opiekunem, mogą bardziej stresować się rozstaniem i nowym miejscem.
• Wsparcie rodziców i nauczycieli - reakcja dziecka na pierwsze dni w przedszkolu jest także uzależniona od wsparcia, jakie otrzymuje od rodziców i nauczycieli. Dzieci, które czują, że ich emocje są akceptowane i rozumiane, a ich obawy brane na poważnie, mogą czuć się bezpieczniej i mniej stresować.

Pamiętajcie jednak, że każde dziecko jest inne i może inaczej zareagować na zupełnie nową dla niego sytuację, którą jest przebywanie w nowym miejscu, z nowymi ludźmi i to przez kilka godzin. Dla wielu z nich najprawdopodobniej jest to pierwszy raz w życiu gdy są zdane tylko na siebie.

Jak można wesprzeć dziecko w pierwszych dniach przedszkola?

Nie ma jednej uniwersalnej zasady, która sprawdzi się u wszystkich dzieci. Warto jednak pamiętać o tych kilku wskazówkach, które na pewno pomogą w adaptacji do nowych warunków:

1. Rozmawiaj z dzieckiem o przedszkolu przed jego rozpoczęciem. Opowiedz, co tam się dzieje, jakie są zasady i jak wygląda dzień. Wybierz się z dzieckiem na spacer do jego przyszłego przedszkola, aby mogło zobaczyć, gdzie będzie spędzać czas i poznać swoje przyszłe opiekunki. Przygotowanie emocjonalne jest niezwykle ważne i na pewno pomoże złagodzić stres podczas pierwszych dni w przedszkolu.
2. Warto pomyśleć o stworzeniu krótkiego, stałego rytuału pożegnania, który pomoże dziecku poczuć się bezpieczniej. Może to być uścisk, buziak czy specjalne słowo na pożegnanie. Ważne, aby pożegnanie było krótkie i pewne. Pamiętajcie też o zapewnieniu dziecka, że po nie wrócicie i obiecaniu miłego spędzenia czasu po przedszkolu np. wspólnego wyjścia na lody.
3. Niektóre dzieci mogą poczuć się pewniej, jeśli będą miały ze sobą coś znajomego, np. ulubioną maskotkę czy kocyk. To może dać im poczucie bezpieczeństwa w nowym otoczeniu dlatego pozwólcie im zabrać ulubiony przedmiot, który będzie dla nich jak talizman. Będzie to ich znana cząstka świata w zupełnie nowym środowisku.
4. Choć zabrzmi to banalnie to pamiętaj aby rozmawiać z dzieckiem o jego emocjach. Zachęcaj je, aby mówiło, co czuje, co je martwi lub cieszy. Upewnij się, że dziecko wie, że jego uczucia są naturalne i akceptowane i że ma przestrzeń na ich wyrażanie. Dla tego małego człowieka jesteś najważniejszą osobą w jego życiu więc świadomość, że może na Tobie polegać i że je rozumiesz jest najważniejsza.
5. Staraj się budować pozytywne skojarzenia z przedszkolem. Chwal dziecko za odwagę, za każdą nową rzecz, której się nauczyło. Ciesz się z nim jego nowymi przyjaźniami. Ważne jest także, żebyś dał dziecku czas na opowiedzenie o tym co lubi w przedszkolu, co go tam cieszy, albo czego nie lubi.

Pierwsze dni w przedszkolu to dla wielu dzieci trudny, ale także ważny czas pełen emocji i wyzwań. Nie wszystkie dzieci reagują tak samo na nowe doświadczenie, a ich reakcje mogą zależeć od wielu indywidualnych czynników. Ważne jest, aby rodzice i nauczyciele byli świadomi, jak wielkim stresem mogą być te pierwsze dni dla malucha i aby umieli wspierać dziecko w procesie adaptacji, dbając o jego emocje, potrzeby i indywidualne tempo przystosowania.

Zachęcamy Was także do zapoznania się z naszymi innymi tekstami np.:

Jak pomóc dziecku, gdy idzie do przedszkola?

Jak wybrać zajęcia dodatkowe?

Dlaczego przedszkolaki powinny uczyć się języków obcych?