35-lecie Konwencji Praw Dziecka: Jakie znaczenie mają prawa dziecka dla rodziców przedszkolaków?

Dokładnie 20 listopada 1989 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych przyjęła Konwencję Praw Dziecka — dokument, który zmienił sposób, w jaki świat postrzega prawa najmłodszych. W tym roku obchodzimy 35-lecie tego ważnego wydarzenia, co jest doskonałą okazją do refleksji nad tym, jak możemy wspierać prawa naszych dzieci, zwłaszcza tych najmłodszych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z przedszkolem. Dlaczego warto rozmawiać o prawach dziecka? I jak możemy codziennie dbać o to, aby prawa naszych przedszkolaków były przestrzegane?

Historia i znaczenie Konwencji Praw Dziecka

Konwencja Praw Dziecka to międzynarodowy dokument, który definiuje podstawowe prawa dzieci na całym świecie. Polska odegrała kluczową rolę w jego powstaniu — mało kto wie, że to właśnie nasz kraj zainicjował prace nad jego projektem! Od momentu uchwalenia Konwencja została ratyfikowana przez niemal wszystkie państwa na świecie, co czyni ją jednym z najważniejszych dokumentów dotyczących praw człowieka. Dlaczego jest to tak istotne? Przez wieki dzieci były postrzegane przede wszystkim jako osoby zależne od dorosłych, często pozbawione prawa do decydowania o swoim losie. Konwencja zmieniła to podejście, uznając, że każde dziecko ma prawo do godności, ochrony i rozwoju. Dzięki temu możemy dziś mówić o dzieciach jako pełnoprawnych członkach społeczeństwa.

Co to oznacza dla rodziców przedszkolaków?

Jako rodzice przedszkolaków, często zastanawiamy się, jak najlepiej wspierać rozwój naszych dzieci. Prawa dzieci nie są abstrakcyjnymi zasadami — mają one bezpośredni wpływ na codzienne życie maluchów. Przykłady praw, które są kluczowe dla dzieci w wieku przedszkolnym, to:

• Prawo do opieki i ochrony - każde dziecko ma prawo do życia w bezpiecznym i wspierającym środowisku. Dla rodziców oznacza to zapewnienie nie tylko fizycznego bezpieczeństwa, ale także emocjonalnego wsparcia.
• Prawo do edukacji i zabawy - zabawa to kluczowy element rozwoju dzieci, a przedszkole jest miejscem, gdzie dzieci mogą rozwijać swoje umiejętności społeczne i emocjonalne. Rodzice mogą wspierać to prawo, angażując się w aktywności, które rozwijają kreatywność i ciekawość świata.
• Prawo do wyrażania własnych opinii - nawet przedszkolaki mają prawo do wyrażania swoich myśli i uczuć. Mamy nadzieję, że dzisiaj już nikogo nie trzeba przekonywać do tego, że warto słuchać swoich dzieci i uczyć je asertywności oraz szacunku dla opinii innych.
• Prawo do ochrony przed przemocą - niestety, przemoc wobec dzieci to problem, który wciąż istnieje. Rolą rodziców i nauczycieli jest reagowanie na wszelkie oznaki przemocy i ochrona dzieci przed jej skutkami.

Jak przedszkole wspiera przestrzeganie praw dziecka?

Przedszkola pełnią kluczową rolę w promowaniu praw dziecka. Przedszkole JCI to miejsce, gdzie dzieci uczą się, jak współpracować z innymi, wyrażać swoje potrzeby i rozpoznawać własne emocje jednocześnie szanując innych i ich różnorodność i odmienność np. kulturową. Każdego roku w listopadzie organizujemy specjalne zajęcia, które pomagają dzieciom zrozumieć, czym są ich prawa. Mając świadomość jak ten temat jest ważny przeznaczamy na niego cały tydzień. Działania, które w tym czasie podejmujemy nie tylko wzbogacają edukację przedszkolaków, ale także wzmacniają ich poczucie własnej wartości i godności.

Co mogą zrobić rodzice, aby wspierać prawa dziecka?

Wspieranie praw dziecka to nie tylko zadanie dla przedszkoli, ale także dla rodziców. Oto kilka praktycznych wskazówek, jak codziennie możemy dbać o przestrzeganie praw naszych dzieci:

1. Rozmawiaj z dzieckiem o jego prawach. Nawet najmłodsze dzieci są w stanie zrozumieć, że mają prawo do bycia traktowanymi z szacunkiem. Można to wyjaśniać w prosty sposób, na przykład przy użyciu bajek lub zabaw.
2. Wspieraj rozwój przez zabawę. Pamiętaj, że zabawa to dla przedszkolaków najlepszy sposób nauki. Zapewniaj dziecku przestrzeń do odkrywania świata i rozwijania swoich pasji nie narzucając mu swoich oczekiwań.
3. Słuchaj swojego dziecka. Choć brzmi to wręcz banalnie, to naprawdę dzieci chcą być słyszane i zrozumiane. Pozwól maluchowi wyrażać swoje emocje i potrzeby, nawet jeśli nie zawsze się z nimi zgadzasz. Nie bagatelizuj ich problemów bo dla takiego malucha np. zgubienie ulubionego pluszaka jest prawdziwym problemem i dramatem, a my jako rodzice jesteśmy po to, żeby nauczyć go jak ma sobie poradzić z takim problemem (a nie powiedzenie „nie płacz bo nic się nie stało” labo „inne dzieci mają większe problemy”).
4. Reaguj na niepokojące sygnały! Jeśli zauważysz, że dziecko jest smutne, zestresowane lub wycofane, nie ignoruj tych sygnałów. Może to być oznaka, że dziecko doświadcza trudności, które wymagają Twojej interwencji. Daj dziecku poczucie, że zawsze może na Ciebie liczyć, że zawsze znajdziesz dla niego czas i je wysłuchasz i że zawsze będziesz je wspierać. To jaką relację zbudujecie na wczesnym etapie życia będzie procentowało w późniejszych latach gdy problemy Twojego dziecka staną się naprawdę poważne.  

Prawa dziecka to nie tylko zapisy w dokumentach, ale codzienne działania, które wpływają na życie naszych dzieci. Przestrzeganie tych praw to wspólny obowiązek rodziców, nauczycieli i całego społeczeństwa. Każdy z nas może wnieść swój wkład, dbając o to, by najmłodsi czuli się kochani, szanowani i bezpieczni. W 35-lecie Konwencji Praw Dziecka warto pamiętać, że wspierając prawa najmłodszych, budujemy lepszą przyszłość dla nich i dla nas wszystkich. Dlatego zachęcamy Was do rozmów z dziećmi na ten temat.